Wij rijden sinds begin 2020 elektrisch. Niet omdat het moet, maar omdat het werkt. En precies daarom frustreert het hoe België kosten blijft opstapelen rond systemen die allang volwassen zijn. Het probleem is niet elektrisch rijden. Het probleem is een land dat vooruitgang accepteert, maar verantwoordelijkheid blijft ontwijken.

België, het land waar alles kan, behalve betaalbaar

België is een land waarin alles complex is en niets goedkoop. Dat wordt meestal verteld met een glimlach, alsof het een charmante eigenschap is. “Het is nu eenmaal België.” Maar achter die schouderophaling zit een structureel probleem dat we al jaren normaliseren: alles wordt duurder, en niemand voelt zich nog verantwoordelijk.

Neem verzekeringen. Twee elektrische wagens. Privégebruik. Geen jonge bestuurders. Nul claims. Toch betalen we meer dan €3450 per jaar. Niet omdat er iets is misgelopen, niet omdat het risico aantoonbaar is gestegen, maar omdat modellen zijn herrekend, marges zijn aangepast en “de markt” dat blijkbaar logisch vindt. En het strafste is: dit wordt verkocht als rationeel en onvermijdelijk.

Wat hier vaak vergeten wordt, is dat elektrisch rijden voor ons geen experiment is. Wij rijden sinds begin 2020 elektrisch. We zijn early adopters. We hebben bewust gekozen voor die technologie toen ze nog niet mainstream was, toen infrastructuur beperkter was en toen de voordelen vooral overtuiging vereisten. We weten dus waar we over spreken.

En precies daarom wringt het zo hard.

Elektrisch rijden wordt nog altijd behandeld alsof het een belofte is, iets van morgen, iets wat nog moet bewijzen dat het werkt. Maar dat stadium zijn we allang voorbij. De wagens zijn betrouwbaar, efficiënt en volwassen. De technologie heeft haar kinderziektes achter zich gelaten. Wat niet is meegegroeid, zijn de systemen errond.

De kostenstructuren, verzekeringsmodellen en beleidskeuzes doen alsof elektrisch rijden een onzeker risico blijft. Niet omdat dat zo is, maar omdat niemand het risico echt durft te dragen. Dus wordt het doorgeschoven. Naar de gebruiker. Naar de early adopter. Naar wie al jaren bewijst dat het werkt.

In België is duur geen uitzondering, het is de norm. Energie duur. Telecom duur. Verzekeringen duur. Belastingen hoog. Openbare diensten steeds verder uitgehold. En telkens opnieuw hetzelfde verhaal: het is complex, het is historisch gegroeid, het kan niet anders. Alsof niemand ooit een keuze heeft gemaakt. Alsof dit allemaal vanzelf is gebeurd.

Wat me boos maakt, is niet alleen het bedrag, maar de hypocrisie. We willen verduurzamen, elektrificeren, moderniseren. Maar zodra iemand dat effectief doet, wordt hij geconfronteerd met systemen die nog volledig in het verleden vastzitten. Niet aangepast, niet herzien, niet vereenvoudigd. Alleen duurder.

Publieke infrastructuur wordt afgebouwd omdat “de markt het efficiënter zal doen”. Wat volgt, kennen we intussen. Minder betrouwbaarheid, hogere kosten en een consument die zelf mag puzzelen met vergelijkingssites, franchises en kleine lettertjes. Efficiëntie betekent hier vooral dat niemand nog aanspreekbaar is.

De overheid trekt zich terug. Bedrijven vullen het gat. En burgers betalen voor de frictie tussen die twee. Geen duidelijke verantwoordelijkheid, geen duidelijke regie, wel een eindeloze stroom aan maandelijkse kosten die samen een structureel probleem vormen.

Het meest absurde is hoe snel dit alles wordt aanvaard. Alsof hoge vaste kosten een natuurwet zijn. Alsof het logisch is dat vooruitgang automatisch duurder moet zijn. Wie klaagt, krijgt te horen dat hij moet vergelijken, optimaliseren, zich aanpassen. Altijd jij. Nooit het systeem.

Maar hoge kosten zijn geen natuurverschijnsel. Ze zijn het resultaat van keuzes. Van halfslachtige liberalisering. Van risicomijdend beleid. Van systemen die niet worden hertekend omdat iedereen eraan verdient behalve degene die betaalt.

En dat ben jij. En ik. Elke maand opnieuw.

Je kunt dit uitleggen, nuanceren en modelleren tot je blauw ziet. Maar op een bepaald moment blijft er maar één conclusie over: dit is geen toeval, dit is beleid. En het werkt niet.

Welkom in België. Waar alles kan, zolang je blijft betalen.