Van Adreslijst tot Interactieve Kaart: De Telefoongids van Terneuzen van 1910 tot 1939
In 2018 begon het allemaal met een lijst. Tijdens een zoektocht in oude telefoonboeken ontdekte ik een verzameling telefoonnummers uit Terneuzen – daterend uit het begin van de 20e eeuw. Wat begon als een historische nieuwsgierigheid, groeide uit tot een bijzonder digitaal project: een statische webpagina op basis van deze gegevens. Vandaag heeft die lijst een nieuw digitaal jasje gekregen: een interactieve kaart die het sociale en economische landschap van Terneuzen tussen 1910 en 1939 zichtbaar maakt – aan de hand van mensen die zich in die tijd een telefoon konden veroorloven.
Historische context
In een tijd waarin de telefoon nog een luxe was, gaven telefoonnummers niet alleen contactinformatie, maar ook inzicht in sociale status en economische activiteit. Niet iedereen had toegang tot een toestel – enkel handelaren, fabrikanten, artsen, notabelen of verenigingen die tot de gegoede burgerij behoorden. Deze mensen en instellingen stonden geregistreerd in de telefoonboeken van destijds, vaak met hun adres, naam en functie erbij. Dit maakt deze gidsen tot waardevolle bronnen om het verleden van een stad als Terneuzen te reconstrueren.
Van papieren gids tot digitale kaart
De ruwe gegevens kwamen oorspronkelijk uit verschillende jaargangen van historische telefoonboeken. Elk adres werd met zorg genoteerd, genormaliseerd en – waar nodig – aangepast aan hedendaagse straatnamen. Zo werd bijvoorbeeld de voormalige Provincialeweg gematcht met de huidige Axelsestraat. Een Python-script (geocode.py) las deze gegevens regel voor regel in, controleerde of een adres al eerder was opgezocht en gebruikte vervolgens een geolocatieservice om de exacte coördinaten binnen Terneuzen-Centrum te bepalen. Afwijkende of foutieve resultaten werden automatisch in een check.csv gelogd voor latere handmatige controle.
Visualisatie met Leaflet.js
De front-end maakt gebruik van Leaflet.js – een moderne JavaScript-bibliotheek voor interactieve kaarten. Elk adres verschijnt als een pin op de kaart, met in het pop-upvenster details zoals naam, functie, huisnummer en telefoonnummer. Dankzij een jaar-schuifregelaar kan men nu visueel door de tijd bladeren en zien wie waar woonde, werkte of zaken deed in een bepaald jaar.
Wat kun je zien?
Op de kaart staan alleen mensen en instellingen die toen over een telefoonaansluiting beschikten – wat het geheel extra interessant maakt. Het is een snapshot van de sociale bovenlaag van Terneuzen, zichtbaar gemaakt op basis van meer dan 3000 adressen.
➡️ Bekijk de kaart
➡️ Lees de lijst
Heb je zelf nog aanvullingen, correcties of oude telefoonboeken? Laat het me weten via erik@f97.io!